De bevrijding van Nederland had bij de geallieerden geen grote voorrang

De bevrijding van Nederland, had bij de geallieerden geen grote voorrang, prioriteit had de verovering van Duitsland, ook omdat het Russische leger grote vooruitgang had gemaakt in het oosten, en de geallieerden Stalin niet bepaald vertrouwde, en het zich dus niet kon veroorloven om ook grote vorderingen te maken.

Het westen van Nederland bleef dus bezet, de grote steden bleven verstoken van voedsel en andere noodzakelijke goederen. De Duitse bezetters lieten de inwoners aan hun lot over, kortom zij lieten hen verhongeren, en haalden zelfs het laatste beetje wat er was weg voor hun eigen landgenoten. De schaarste nam dramatische vormen aan. Westerlingen ondernamen lopende voedseltochten naar Groningen, Friesland, Drente, Overijssel en Gelderland, om daar bij de boeren te smeken om eten.

Dramatische taferelen speelden zich daarbij af, en zwarthandelaren deden helaas goede zaken. Zoals altijd en overal, zijn er mensen die gewetenloos profiteren van het leed van de medemens. Honderden kilometers werden te voet afgelegd, en een enkele gelukkige had een vervoermiddel, een fiets op stuiterbanden, of een kar met ijzeren banden om de wielen. Velen werden teleurgesteld, maar sommigen hadden ook de pech, dat als zij over een der bruggen of veren van de IJssel kwamen, dat hun verworven voedsel in beslag werd genomen door Duitse soldaten.

Voederbieten, bloembollen, maar ook honden en katten verdwenen uit het straatbeeld, er bleef vrijwel geen boom of struik staan, omdat dat moest dienen als brandstof, leegstaande huizen werden gesloopt om het hout, spoorbielzen, trambielzen, alles verdween in de kachel.

In januari 1945 is de toestand onhoudbaar geworden, terwijl de uitgehongerde legers bergen voedsel te verwerken krijgen, moet de bevolking het doen met niets. Zelfs de doden konden geen kist krijgen om begraven te worden, in een Amsterdamde kerk lagen 235 lijken te wachten op een fatsoenlijke begrafenis. Hongeroedeem kwam vanaf januari 1945 veelvuldig voor, en mensen moesten worden opgenomen in ziekenhuizen, die ook een gebrek aan alles hadden. Mensen vielen van uitputting neer op straat, en stierven ter plekke, niet in staat om naar huis terug te keren, ouderen bleven in bed en stierven daar. Doodgaan van de honger is een langzaam proces, en dat wisten duizenden Nederlanders.

De Nederlandse regering dringt aan bij de geallieerden en bij Churchil, om iets te doen aan de ramp die zich begint te voltrekken in west Nederland, maar uiteindelijk klaagt Montgommery bij zijn beste Engelse vrienden over de situatie in Nederland, en mede daardoor komt generaal Eisenhower toch in actie, hij stelt voor om de reserve voorraden die in Engeland opgeslagen liggen te transporteren naar Nederland, dat gaat niet geheel zonder slag of stoot, maar 109.000 ton voedsel komt tot eind maart 1945 toch Nederland binnen. De situatie is iets verbeterd, maar nog steeds nijpend, west Nederland is als een gratenpakhuis, waar al ca. 16.000 mensen door de honger zijn overleden.

Militaire besprekingen worden gevoerd, om de plannen te wijzigen en om west Nederland te bevrijden om aldaar een ramp te voorkomen,maar militair gezien krijgt het geen prioriteit. De naar schatting tussen de  80.000 tot 200.000  Duitsers die in dat gebied zitten, zullen met de rug naar de Noordzee het gebied veranderen in een fort, en het tot een moeilijk te nemen gebied verdedigen, met doorgestoken dijken etc. Ook dan zou een groot deel van de burgerbevolking slachtoffer kunnen worden. Maar als je als volwassene nog niet eens 1 boterham per dag krijgt, hoe lang kun je het dan volhouden.

Het waren de Canadezen, die de belangrijkste rol hebben gespeeld voor de bevrijding van Nederland, vanaf september 1944 namen zij eerst de Scheldemonding, zodat een vrije doorvaart naar de havens van Antwerpen mogelijk maakte, de Amerikanen hadden de Westerschelde verovert. Trokken daarna ten zuiden van de Maas oostwaarts, en kostte het de Canadezen 1 maand, om het gebied tussen Nijmegen en Wesel vrij te maken van Duitsers, en stelde zich daarmee in staat om de Rijn bij Rees over te steken samen met de Engelsen. Vervolgens sloegen de Canadezen linksaf richting Noordzee en Noord Nederland, en trokken met een ongelooflijke snelheid sprongsgewijs naar het noorden, Zutphen, Deventer, Zwolle en snelden naar Groningen en Leeuwarden en op 15 april hing de Canadese vlag in vrijwel heel Oost Nederland in top. Zij stonden klaar, om het geteisterde westen te bevrijden.

De Duitse rijkscommissaris in Nederland, Arthus Seys Inquart, kwam al snel tot de conclusie, dat hij was afgesneden van Duitsland, en wist ook dat de Russen voor Berlijn stonden, en de oorlog verloren was. Hij probeerde zijn huid te redden, door vredesbesprekingen aan te gaan met plaatselijke ondergrondse leiders, en via hen met de geallieerden. Hij had een wapenstilstand aangeboden, de geallieerden zouden bij de Grebbeberg hun opmars stoppen, hij zou de dijken niet doorsteken om zo overstromingen te voorkomen, het Rode Kruis kreeg toestemming om het bezette gebied binnen te gaan met voedsel.

Capitulatie was niet mogelijk, zolang er nog een Duitse regering was, maar zou die capituleren, dan zou Seys Inquart zich onmiddellijk overgeven. Zouden de geallieerden dit aanbod niet aannemen, dan zou hij zorgen voor een totale vernietiging van Nederland en zouden zij doorvechten tot de laatste man. Premier Gerbrandy bracht de boodschap over aan Churchil, en die was woedend op deze doorgewinterde nazi en oorlogsmisdadiger, maar zag ook in dat hij niet zonder meer kon weigeren, ook niet zonder de andere partners te raadplegen. Weigering zou het leven van vele militairen en onschuldige burgers betekenen, en een grote schade aan het land toebrengen.

Eisenhower wilde gelijk maar met voedseldroppings beginnen, om puur humanitaire gronden, maar moest de toestemming van Seys Inquart hebben voor bescherming van de vliegtuigen. Op 28 april 1945 kwamen de geallieerde en Duitse vertegenwoordigers bijeen in Achterveld op de Veluwe in een schoolgebouw, en bespraken de voedseldroppings, tevens werd een vervolgafspraak gemaakt over 2 dagen tussen Seys Inquart en generaal Walter Bedell Smith, waarop de wapenstilstand uitgebreid zou worden besproken.

Op zondag 1 mei kwamen duizenden Labcaster bommenwerpers laag over Nederland gevlogen, en dropten vijfhonderd ton voedsel op 4 afgesproken plaatsen, de racebaan van Duindigt, vliegveld Ypenburg beiden bij  's Gravenhage, vliegveld Valkenburg bij Leiden en vliegveld Waalhaven bij Rotterdam, er ging geen enkel vliegtuig verloren, de Duitse kanonnen zwegen.

De onderhandelingen verliepen moeizaam, de Duitsers probeerden tijd te winnen, maar alles werd ondermijnd door de zelfmoord van Hitler op 30 april in zijn Berlijnse bunker. Voor de 120.000 Duitsers in Nederland was de strijd ten einde, generaal Blaskowitz tekende op 5 mei in hotel de Wereld de capitulatie  van het Duitse leger in Nederland.